สรุป TALK #2
TALK#2
เรื่องราวสร้างแรงบันดาลใจในการเรียนรู้
ดำเนินรายการโดย
ดร.อลงกต ใหม่ด้วง
ศ. ดร.สนอง เอกสิทธิ์
อาจารย์คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
คุณณิชา พิทยาพงศกร
โรงเรียนบางมด (ตันเปาว์วิทยาคาร)
คุณครูปุณยาพร ผิวขำ
โรงเรียนหนองแวงวิทยาคม มุกดาหาร
คุณครูสุธิพงษ์ ใจแก้ว
โรงเรียนดำรงราษฎร์สงเคราะห์ เชียงราย
ดร.พศิน มนูรังษี
นักวิจัยอาวุโส Google Research
สรุปการบรรยาย
การศึกษาไทยในอนาคตจะเป็นอย่างไร
ศ. ดร.สนอง เอกสิทธิ์
อาจารย์คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
ผลงานเด่น
- รางวัลนักวิจัยดีเด่นแห่งชาติ สาขาวิทยาศาสตร์กายภาพและ คณิตศาสตร์ (สำนักงานการวิจัยแห่งชาติ)
- พัฒนาผลิตภัณฑ์นวัตกรรมที่ใช้วัสดุนาโนในการเพิ่มประสิทธิภาพและศักยภาพของผลิตภัณฑ์มากกว่า 10 ชนิด
- ผลักดันและสนับสนุนให้นิสิตก่อตั้งบริษัทสตาร์ทอัพ เพื่อดำเนินธุรกิจนวัตกรรมต่อยอดจากผลงานวิจัย จำนวน 2 บริษัท
คำพูดสร้างแรงบันดาลใจ
“ลูกศิษย์ของผมในวันนี้ คือ เพื่อนร่วมงานของผมในวันหน้า จึงต้องสอนให้มองปัญหาได้ชัดเจน
คิดวิเคราะห์ ใช้ตรรกะในการดำเนินชีวิตและแก้ปัญหา”
การสร้างแรงบันดาลใจในการทำวิจัยไปสู่การประยุกต์ใช้จริง
- แรงบันดาลใจตั้งแต่เริ่มขอทุน พสวท. เพื่อการศึกษาในระดับสูงเมื่อ 30 ปีก่อน ช่วยให้เกิดเป้าหมายในชีวิต ทุน พสวท. ช่วยให้ชีวิตมีอิสระในการใช้ความคิดได้มากขึ้น เนื่องจากไม่ต้องเป็นภาระในครอบครัว ทำให้ได้อิสระในการเรียน
- มีความสนใจในวิทยาศาสตร์เป็นทุนเดิมทำให้เลือกเรียนในสายวิทยาศาสตร์บริสุทธิ์ จนได้รับหน้าที่เป็นอาจารย์สอนที่จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย มีหน้าที่ส่งเสริมและสนับสนุนให้คนรุ่นใหม่เกิดความท้าทายและเรียนรู้ และอยากมีส่วนร่วมในการมองและแก้ไขปัญหาระดับโลก เติมศักยภาพให้สามารถกลายเป็น Global Citizen ได้
- วิธีการในการสร้างแรงบันดาลใจให้กับลูกศิษย์เมื่อเกิดปัญหา และย่อท้อเมื่อต้องทำงานวิจัย เพราะบางครั้งการทำงานวิจัยก็พบปัญหามากมาย และไม่ได้ราบรื่นไปทั้งหมด ประกอบด้วย “การให้กำลังใจ” ลงมือทำงานด้วยกัน ปัญหาบางอย่างที่ไม่รู้ต้องช่วยกันแก้ไข “การสร้างความเชื่อมั่น” ฝึกฝนให้เกิดทักษะและความสามารถในการแก้ปัญหาวิจัย ทำงานร่วมกันเป็นทีมจนเกิดความสำเร็จ “การเห็นคุณค่าของงาน” สอนให้เกิดมุมมองในแง่ของประโยชน์ในเชิงพานิชย์ และประโยชน์ต่อชุมชน โดยทั้งหมดต้องไม่ทิ้งความรู้วิทยาศาสตร์และงานวิจัยพื้นฐาน ซึ่งจะช่วยต่อยอดงานวิจัยต่าง ๆ
- ตัวอย่างงานวิจัยที่เกิดคุณค่า “การแปรรูปเปลือกหอยแมลงภู่เหลือทิ้ง” ซึ่งเป็นการเปลี่ยนขยะจำนวนมากในชุมชน ต.แหลงใหญ่ จ.สมุทรสาคร ให้กลายเป็นผลิตภัณฑ์ที่ขายได้ และยังเป็นงานวิจัยแบบยั่งยืน ซึ่งจากการศึกษาพบว่าองค์ประกอบของเปลือกหอยแมลงภู่มีโครงสร้างคล้ายมุก สามารถนำไปแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์ได้หลายอย่าง เช่น 1) สร้างเป็นปะการังเทียม เนื่องจากมีองค์ประกอบ CaCO3 2) เป็นส่วนประกอบของเครื่องสำอาง 3) ทำทรายแมว 4) Nano fertilizer 5) เกล็ดมุกประดับใช้ตกแต่ง
คุณครูปุณยาพร ผิวขำ
โรงเรียนหนองแวงวิทยาคม มุกดาหาร
ผลงานเด่น
- โล่รางวัลพระราชทาน ครูวิทยาศาสตร์ดีเด่น
- โล่เกียรติยศพระราชทาน บุคคลผู้ทำประโยชน์ต่อเด็กและเยาวชน สาขาคณิตศาสตร์ วิทยาศาสตร์ คอมพิวเตอร์และเทคโนโลยี
- รางวัลคุณากร (มูลนิธิรางวัลสมเด็จเจ้าฟ้ามหาจักรี)
- ข้าราชการพลเรือนดีเด่น (กระทรวงศึกษาธิการ)
- รางวัล “คุรุสดุดี” (คุรุสภา)
คำพูดสร้างแรงบันดาลใจ
“เราจะต้องมองลูกศิษย์ทุกคนว่ามีความสามารถและมีศักยภาพในตัว ถ้าเรามองด้วยหัวใจเราจะเห็นอะไรที่มากมาย มากกว่าสายตาที่มองจากภายนอก”
การสอนในชั้นเรียนและการสร้างแรงบันดาลใจให้นักเรียนไม่ท้อแท้ในการเรียน
- ครูใช้ประสบการณ์หลากหลาย เริ่มต้นจากวิเคราะห์นักเรียนรายบุคคล เพื่อให้ทราบเป้าหมาย ศักยภาพ จุดเด่น จุดด้อย ครูจะพัฒนาในรูปแบบของวงจรการพัฒนาผ่าน 2 สร้าง 3 พัฒนา 1 ปลูก
- 2 สร้าง ได้แก่ สร้างแรงบันดาลใจในการเรียนให้กับนักเรียน เน้นย้ำถึงเป้าหมายและความฝัน และโอกาสที่จะนำไปสู่ความสำเร็จ เพื่อให้นักเรียนมีความมุ่งมั่นพยายามและอดทนในการเรียนรู้ในห้องเรียน นำไปสู่การพัฒนาศักยภาพด้านวิทยาศาสตร์จากการเข้าร่วมชุมนุมวิทยาศาสตร์ สร้างความเป็นเจ้าของในการเรียนรู้ สร้างบรรยากาศในการเรียนรู้ เน้นความแตกต่างระหว่างบุคคล เน้นการทำงานเป็นทีมอย่างสร้างสรรค์ เน้นกิจกรรมการเรียนรู้ที่สร้างให้เด็กคิด เด็กทำ เด็กนำเสนอ มีการประเมินผลความก้าวหน้าในการเรียนรู้ รวมทั้งเสริมแรงและให้กำลังใจนักเรียนผ่านกิจกรรม
- 3 พัฒนา ได้แก่ พัฒนารูปแบบการเรียนรู้ โดยใช้ข้อมูลจากการ AAR กับนักเรียนหลังกิจกรรมการเรียนรู้ รวมทั้งจากการสังเกตและวิเคราะห์พฤติกรรมการเรียนรู้ ก่อน ระหว่าง และหลังกิจกรรมการเรียนรู้ พัฒนาการจัดการเรียนรู้อย่างต่อเนื่อง โดยนำทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์มาบูรณาการ เน้นกิจกรรมการเรียนรู้ที่กระตุ้นความอยากรู้อยากเห็นของนักเรียนที่หลากหลายในรูปแบบ Active Learning เน้นทักษะความสามารถของผู้เรียน มีกิจกรรมแปลกใหม่ เชื่อมโยงกับชีวิตจริง พัฒนาการเรียนรู้สู่ชุมชน นำผลการเรียนรู้ไปพัฒนาท้องถิ่นเพื่อสร้างความรักความภาคภูมิใจในท้องถิ่นของตนเอง ในรูปแบบของโครงงานวิทยาศาสตร์และโครงงานคุณธรรม
- 1 ปลูก คือ ปลูกฝังคุณงามความดี ผ่านกิจกรรมความดีที่อยากทำและผ่านกิจกรรมปัญหาที่อยากแก้
คุณครูนกเล็ก จีรภัทร์ สุกางโฮง
โรงเรียนบางมด (ตันเปาว์วิทยาคาร)
ผลงานเด่น
- Youtube ช่อง ครูนกเล็ก ผู้ติดตาม 9.04 ล้านคน
- Youtube ช่อง Krunoklek ผู้ติดตาม 9.42 แสนคน
- Facebook Fanpage ครูนกเล็ก ผู้ติดตาม 487,638 คน
คำพูดสร้างแรงบันดาลใจ
“บางครั้งเราก็ไม่ได้เป็นครูสำหรับเด็กเพียงอย่างเดียว ในทางกลับกันเด็กก็เป็นครูให้กับเราได้เรียนรู้
ได้หาวิธีการใหม่ ๆ เข้ามาใช้ในกระบวนการเรียนการสอนของเราได้”
การสร้างแรงบันดาลใจของครูในการสอนนักเรียนเด็กเล็กให้สนใจและสนุกในการเรียนออนไลน์
- การปรับเปลี่ยนวิธีการสอน สิ่งต่าง ๆ มีการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วทำให้ไม่สามารถใช้วิธีการเดิม ๆ มาใช้สอนเด็กได้ จึงต้องมีการปรับเปลี่ยนวิธีการสอนที่สามารถนำสื่อเทคโนโลยีต่าง ๆ เข้ามาใช้ผลิตสื่อการสอนง่าย ๆ ด้วยตนเอง
- การผลิตสื่อที่ทำให้เด็ก ๆ ให้ความสนใจและให้การตอบรับ อาจมาจากการสังเกตความสนใจของเด็ก ๆ การที่เด็กสามารถปฏิบัติตามได้และได้ลงมือทำจะสร้างแรงบันดาลใจและยังเป็นการเสริมกำลังใจเด็กได้ภาคภูมิใจในตนเองและรักที่จะเรียนรู้ในเรื่องต่อไป
- สื่อหรือวิธีการที่สามารถมาใช้สอนกับเด็ก เช่น เพลง นิทาน คำถามปลายเปิด และเกม ซึ่งต้องเสริมด้วยน้ำเสียงที่สนุกสนาน ความสนุกสนานนี้ต้องเริ่มจากครูผู้สอนก่อน เมื่อครูผู้สอนมีความสนุกมีความสุขก็จะสามารถส่งพลังความสุขความสนุกสนานนั้นไปถึงเด็ก ๆ ได้อย่างเต็มที่
- การปรับเปลี่ยนวิธีการสอน คือ ส่วนหนึ่งของการศึกษา เพราะการศึกษาคือการเรียนรู้และการเรียนรู้ก็มีการเปลี่ยนแปลงอยู่ตลอดเวลา
- การฟังเด็กให้มากขึ้นทำให้เข้าใจเด็กได้มากขึ้น เพื่อจะได้มีแนวทางในการส่งเสริมในสิ่งที่เด็กสนใจได้ ทำให้เด็กพร้อมกับการเรียนรู้ต่อไป
คุณครูสุธิพงษ์ ใจแก้ว
โรงเรียนดำรงราษฎร์สงเคราะห์ เชียงราย
ผลงานเด่น
- โล่รางวัลพระราชทาน ครูวิทยาศาสตร์ดีเด่น สมาคมวิทยาศาสตร์แห่งประเทศไทย ในพระบรมราชูปถัมภ์ฯ
- โล่รางวัลพระราชทาน ครูดีเด่นสะเต็ม ประเทศไทย (สสวท.)
- รางวัลพระราชทาน ผู้ทำคุณประโยชน์แก่เด็กและเยาวชน
- รางวัล Prime Minister Award
- Diploma of Excellence Winners การประกวดสิ่งประดิษฐ์และนวัตกรรมการอนุรักษ์น้ำ ณ กรุงสตอกโฮล์ม ประเทศสวีเดน
คำพูดสร้างแรงบันดาลใจ
“ประสบการณ์ตรงของนักเรียนเป็นส่วนสำคัญมากกว่ารางวัลซึ่งเป็นผลพลอยได้จากกระบวนการเรียนรู้”
นายสุธิพงษ์ ใจแก้วด้”
“ถึงแม้จะท้อแท้หรือเหนื่อยแค่ไหน พวกผมจะยึดเป้าหมายเป็นที่ตั้งและบอกตนเองว่าไม่เหนื่อย
ซึ่งช่วยให้พวกผมผ่านปัญหาและอุปสรรคต่าง ๆ มาได้ครับ”
นายธนวิชญ์ น้ำใจดี และนายฟิวเจอร์ คงชู
การสร้างแรงบันดาลใจของนักเรียนให้ก้าวไกลสู่เวทีระดับโลก
- การนำเสนอโครงงานในระดับนานาชาติมีทั้งสมหวังได้รับรางวัลและไม่ได้รางวัล แต่ช่วยให้นักเรียนได้เปิดโลกทัศน์และยกระดับการพัฒนาตนเองของนักเรียนได้
- กลยุทธ์และเทคนิคเสริมที่สร้างแรงบันดาลใจในการทำโครงงานของนักเรียน คือ เฟ้นจุดสนุก ยกตัวอย่างที่กระแทกประสบการณ์เดิมและประสบการณ์ร่วม ใช้คำถามดึงปัญหา ต่อเติมสิ่งที่นักเรียนถนัด จัดกิจกรรมสร้างสรรค์ที่หลากหลาย และท้าทายความสำเร็จ
- ครูต้องทำงานเป็นทีมร่วมกันทั้งครูวิทยาศาสตร์ ภาษาอังกฤษ และคอมพิวเตอร์ เพื่อช่วยเตรียมความพร้อมให้กับนักเรียนในการดำเนินโครงงานและการนำเสนอผลงานในเวทีนานาชาติ รวมทั้งครูต้องพัฒนาตนเองอย่างสม่ำเสมอ
ดร. พศิน มนูรงษี
นักวิจัยอาวุโส Google research
ผลงานเด่น
- เหรียญทอง วิชาคณิตศาสตร์ และวิชาคอมพิวเตอร์ การแข่งขันโอลิมปิกวิชาการระดับนานาชาติ
- งานวิจัยที่ร่วมเขียนได้รับรางวัล Best Student Paper Award จากงานประชุม STOC 2017, ALT 2021 และ Best Paper Award จากงานประชุม WAOA 2021
- รางวัล Distinguished Senior Program Committee Member Award จากงานประชุม AAAI 2021
คำพูดสร้างแรงบันดาลใจ
“ต้องเปิดใจให้กว้างในการเรียนรู้สิ่งใหม่ ๆ เพื่อพัฒนาตนเอง ตราบใดที่เรามีความรู้ความสามารถ
โอกาสก็จะมาถึงเราให้ได้พัฒนาประเทศและโลกอย่างแน่นอน”
Infographic
